Mô hình chuyển đổi số đang trở thành kim chỉ nam để doanh nghiệp tránh lúng túng, đi đúng hướng khi triển khai số hóa. Không chỉ có một mô hình duy nhất, mỗi doanh nghiệp lại có lộ trình riêng, phù hợp với mục tiêu, quy mô và ngành nghề. Theo cocettiwines, việc nắm rõ ưu nhược điểm của từng mô hình giúp giảm thiểu rủi ro, tối đa hóa lợi ích và tiết kiệm nguồn lực.
Mô hình chuyển đổi số là gì
Mô hình chuyển đổi số chính là bộ khung hướng dẫn từng bước để doanh nghiệp ứng dụng công nghệ vào từng hoạt động sản xuất, kinh doanh. Một mô hình tốt sẽ giúp doanh nghiệp không bị “ngợp” khi bắt đầu cdx toàn diện, đồng thời đảm bảo lộ trình bền vững, tránh lãng phí nguồn lực.
Mỗi mô hình sở hữu đặc điểm riêng, có mô hình nhấn mạnh vào việc nâng cấp quy trình, có mô hình lại tập trung vào trải nghiệm khách hàng, quản trị dữ liệu. Lựa chọn mô hình phù hợp phụ thuộc nhiều yếu tố: quy mô doanh nghiệp, ngành nghề, mục tiêu cụ thể. Ví dụ, doanh nghiệp bán lẻ có thể ưu tiên mô hình giai đoạn, trong khi công ty công nghệ có thể áp dụng khung TOGAF chuẩn hóa.
Báo cáo từ Deloitte chỉ ra rằng các doanh nghiệp có chiến lược số hóa rõ ràng thường tăng trưởng 25% so với các công ty cùng ngành. Mô hình chuyển đổi số không chỉ giúp triển khai nhanh hơn mà còn hạn chế sai sót, tối ưu hiệu suất. Áp dụng đúng mô hình không chỉ tạo ưu thế cạnh tranh mà còn đặt nền móng cho tăng trưởng dài hạn.
Các mô hình chuyển đổi số phổ biến nhất hiện nay
Mỗi mô hình chuyển đổi số mang trong mình thế mạnh riêng, phù hợp với nhiều loại hình doanh nghiệp khác nhau. Theo cocettiwines, tìm hiểu kỹ trước khi triển khai sẽ tránh rủi ro không cần thiết, đồng thời giúp doanh nghiệp bứt phá vượt trội.
Mô hình chuyển đổi số với ba chân trời
Mô hình chuyển đổi số với ba chân trời chia lộ trình thành ba giai đoạn: cải tiến hiện tại, mở rộng hoạt động và đổi mới sáng tạo. Từng giai đoạn cung cấp mục tiêu, công cụ, chiến lược phù hợp, giúp doanh nghiệp không bị sa lầy giữa muôn vàn ý tưởng. Nhờ khung ba chân trời, doanh nghiệp có thể cân bằng giữa vận hành truyền thống và thử nghiệm đột phá, từng bước đạt được thành công bền vững.
Nghiên cứu của McKinsey chứng minh rằng, những doanh nghiệp kiên trì triển khai mô hình ba chân trời đạt tốc độ tăng trưởng doanh thu nhanh gấp rưỡi so với đối thủ không có lộ trình rõ ràng. Mô hình chuyển đổi số này không chỉ đảm bảo ổn định hoạt động hiện tại mà còn mở ra cơ hội phát triển dài hạn.
Mô hình trưởng thành năng lực
Mô hình chuyển đổi số với trưởng thành năng lực giúp doanh nghiệp đánh giá mình đang ở cấp độ nào: khởi đầu, phát triển, kiểm soát, tối ưu hay đổi mới. Các cấp độ này đóng vai trò “bản đồ” cho doanh nghiệp, chỉ rõ cần tập trung cải thiện điểm yếu nào.
Deloitte đã chứng minh rằng những công ty thường xuyên “tự soi” mô hình trưởng thành năng lực có khả năng thích ứng nhanh hơn 30% so với doanh nghiệp chỉ đầu tư công nghệ. Mô hình này giúp ban lãnh đạo biết rõ “chân dung thật” của mình, tránh đầu tư dàn trải.
Khung chuẩn TOGAF, các mô hình tư vấn MIT, Deloitte
Khung chuẩn TOGAF giúp doanh nghiệp xây dựng kiến trúc tổng thể, bao quát từ công nghệ, quy trình, con người đến dữ liệu. Trong khi đó, các mô hình từ MIT, Deloitte lại tập trung vào trải nghiệm khách hàng, quy trình vận hành, lãnh đạo và quản trị thay đổi.
Nghiên cứu của MIT chỉ ra rằng, doanh nghiệp áp dụng khung chuẩn toàn diện như TOGAF hoặc Deloitte sẽ giảm 40% nguy cơ thất bại khi triển khai số hóa. Chuyển đổi số theo khung chuẩn giúp tránh “vỡ trận” khi có biến động lớn, giảm thiểu lãng phí nguồn lực.
Mô hình trung tâm, mô hình thực tế
Mô hình chuyển đổi số với trung tâm xoay quanh việc xây dựng một đơn vị độc lập, có quyền tự quyết định trong quá trình số hóa. Trung tâm này không chỉ làm vai trò “điều phối viên” mà còn dẫn dắt toàn bộ doanh nghiệp đi theo lộ trình số hóa đã được định hướng sẵn.
Nghiên cứu của Accenture cho thấy, doanh nghiệp sử dụng mô hình trung tâm thường đạt hiệu quả cao hơn trong việc triển khai đồng bộ. Mô hình cách này giúp đảm bảo toàn bộ tổ chức đi cùng một hướng, không bị chia rẽ bởi lợi ích riêng lẻ.
XEM THÊM NỘI DUNG: Giai Đoạn Chuyển Đổi Số – Hiểu Rõ Để Triển Khai Thành Công
Những lưu ý khi áp dụng mô hình chuyển đổi số
Áp dụng mô hình chuyển đổi số không chỉ đòi hỏi doanh nghiệp có kế hoạch, mà còn yêu cầu sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ con người đến hạ tầng. Những lưu ý dưới đây giúp tối đa hoá hiệu quả, hạn chế sai lầm không đáng có.
Cần gắn với mục tiêu chiến lược dài hạn
Chuyển đổi số chỉ phát huy hết tiềm năng khi được tích hợp vào mục tiêu tổng thể của doanh nghiệp. Nếu không kết nối chặt chẽ với kế hoạch phát triển dài hạn, mọi nỗ lực số hóa dễ biến thành “phong trào” tốn kém. Ví dụ, Tiki đặt mô hình chuyển đổi số làm trụ cột trong tham vọng trở thành sàn thương mại điện tử hàng đầu.
Mỗi dự án số hóa phải trả lời rõ: sẽ hỗ trợ mục tiêu nào, nâng cao điểm gì, giải quyết vấn đề nào trước mắt. Chỉ khi đồng bộ với chiến lược lớn, mô hình chuyển đổi số mới đảm bảo tránh lãng phí và gắn kết vững chắc với định hướng dài hạn.
Đảm bảo tính linh hoạt, thích ứng nhanh
Chuyển đổi số không phải khuôn mẫu cứng nhắc, mà cần được điều chỉnh thường xuyên. Doanh nghiệp có thể đối mặt biến động thị trường, khách hàng thay đổi hành vi – lúc đó, khả năng xoay chuyển là “vũ khí” sống còn. Một minh chứng rõ nét: Grab đã biến khủng hoảng thành cơ hội khi nhanh chóng mở rộng dịch vụ giao hàng trong giai đoạn giãn cách.
Sự linh hoạt không chỉ nằm ở công nghệ mà còn trong tư duy lãnh đạo, sẵn sàng chấp nhận thay đổi, thử nghiệm cái mới. Khi mô hình được thiết kế linh hoạt, doanh nghiệp dễ dàng thay đổi quy trình, triển khai sáng kiến mới mà không cần làm lại từ đầu.
Đào tạo nhân sự, xây dựng văn hóa đổi mới
Không có nhân sự được chuẩn bị kỹ, mọi nỗ lực triển khai mô hình chuyển đổi số chỉ dừng lại trên giấy. Nhân viên là người trực tiếp vận hành hệ thống, nên kỹ năng, tư duy và niềm tin vào chuyển đổi số phải được “tiêm” ngay từ đầu. Theo khảo sát của PwC, 60% dự án thất bại vì thiếu đầu tư vào đào tạo và thay đổi tư duy.
Xây dựng văn hóa đổi mới không chỉ khuyến khích nhân viên học hỏi, mà còn tạo ra môi trường chấp nhận rủi ro, dám thử nghiệm. Một ví dụ điển hình, Viettel đã đưa “văn hóa học tập” thành tiêu chí bắt buộc, coi chuyển đổi số là “chuyện sống còn”.
Đo lường kết quả, cải tiến liên tục
Áp dụng chuyển đổi số không thể thiếu bước đo lường, vì số liệu là bằng chứng duy nhất cho thấy dự án có đi đúng hướng hay không. Mỗi sáng kiến đều cần chỉ số cụ thể, dễ theo dõi và liên tục cập nhật. Thông qua dữ liệu minh bạch, doanh nghiệp dễ dàng điều chỉnh, không rơi vào cảnh “cố đấm ăn xôi”.
Báo cáo của McKinsey chỉ ra rằng các công ty đo lường định kỳ sẽ cải thiện 25% hiệu suất so với những đơn vị chỉ dựa vào cảm tính. Mô hình chuyển đổi số thành công phải coi dữ liệu như “kim chỉ nam”, dẫn dắt hành trình số hóa. Đo lường, cải tiến chính là “van an toàn” giúp doanh nghiệp không ngừng hoàn thiện.
Kết luận
Mô hình chuyển đổi số không còn là lựa chọn mà đã trở thành yêu cầu sống còn cho mọi doanh nghiệp. Hiểu đúng, áp dụng đúng giúp doanh nghiệp tối ưu hiệu suất, tiết kiệm chi phí, đón đầu xu thế mới. Theo cocettiwines, hành trình số hóa cần bắt đầu từ chiến lược đúng đắn, con người sẵn sàng đổi mới và một lộ trình chắc chắn.
